ارزیابی کارآیی جدایه‌های تریکودرما در مهارزیستی بیماری پوسیدگی ذغالی سویا در شرایط آزمایشگاه و گلخانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 شرکت توسعه کشت دانه های روغنی

2 - مرکز تحقیقات کاربردی و تولید بذر، شرکت توسعۀ کشت دانه‌های روغنی، ساری

3 - شرکت توسعۀ کشت دانه‌های روغنی، دفتر مرکزی، تهران، ایران

چکیده

سویا مهم‌ترین دانۀ روغنی در دنیا به‌حساب می‌آید. یکی از بیماری‌های شایع سویا پوسیدگی ذغالی با عامل Macrophomina phaseolinaمی‌باشد. مبارزۀ شیمیایی روی بیماری مؤثر نبوده و مدیریت تلفیقی آن با روش‌های مختلف اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش به‏منظور دستیابی به‌جدایه‌های آنتاگونیست مناسب برای مهارزیستی بیماری، اثر 126 جدایه تریکودرما (Trichoderma spp.) روی قارچ بیمارگر M. phaseolina، با روش‌های کشت متقابل و تأثیر ترکیبات فرّار در آزمایشگاه بررسی و 12 جدایۀ برتر برای بررسی‏های گلخانه‌ای انتخاب شد. شناسایی جدایه‌ها براساس خصوصیات ریخت‌شناسی و با کلیدهای معتبر انجام شد که سه جدایه Trichoderma reesei، هفت جدایهT. harzianum و دو جدایهT. atrovirideتشخیص داده شد. اثر
12 جدایۀ فوق به‌همراه دو تیمار شاهد (مثبت و منفی) روی بیماری پوسیدگی ذغالی سویا در گلخانه بررسی شد. پس از سترون نمودن خاک گلدان‌ها، بیمارگر به آن اضافه شده و جدایه‌های تریکودرما هنگام کاشت سویا، مایه‌زنی شد. برای ایجاد شرایط مناسب برای آلودگی، در اوایل گل‌دهی تنش خشکی در گلدان‌ها اعمال شد. در پایان دورۀ آلودگی، میزان کاهش وقوع بیماری روی سویا و کاهش جمعیت میکرواسکلروت‌های بیمارگر در خاک تعیین شد که از هر دو لحاظ بین تیمارها اختلاف معنی‌دار وجود داشت (01/0P<). بیشترین میزان کاهش وقوع بیماری و کاهش تعداد میکرواسکلروت در شاهد منفی (بدون ماکروفومینا و تریکودرما) مشاهده شد. جدایه‌های ARCTr144 (T. reesei)، ARCTr102 (T. harzianum)، ARCTr184 (T. reesei) و
ARCTr105 (T. atroviride) با داشتن بیشترین میزان کاهش وقوع بیماری (75-62 درصد) و کاهش تعداد میکرواسکلروت
(85-73 درصد) پس از شاهد منفی، به‏عنوان تیمارهای برتر معرفی شدند.

 

کلیدواژه‌ها


Abassi, S., Safaie, N., Shamsbakhsh, M. & Shahbazi, S. 2014. Evaluation of antagonistic properties of Trichoderma harzianum mutants against some plant pathogenic fungi in vitro. Journal of plant protection, 37(4): 91-102. (In Persian with English summary).
Almomani, F., Alhawatema, M. & Hameed, K. 2013. Detection, identification and morphological characteristic of Macrophomina phaseolina: The charcoal rot disease pathogen isolated from infected plants in Northern Jordan. Archives of Phytopathology and Plant Protection,46(9): 1005-1014.
Bahramsari, N., Zamani, M.R. & Motallebi, M. 2005. β- 1, 3-glucanase production in Trichoderma isolates. Iranian Journal of Biology, 18(3): 261-271. (In Persian with English summary).
Benitez, T., Rincon, A.M., Limon, M.C. & Codon, A.C. 2004. Biocontrol mechanisms of Trichoderma strains. International Microbiology, 7: 249-260.
Dennis, C. & Webster, J. 1971a. Antagonistic properties of species group of Trichoderma. III: Hyphal interaction. Transactions of British Mycological Society, 57: 363-369.
Dennis, C. & Webster, J. 1971b. Antagonistic properties of species groups of Trichoderma. II: Production of volatile antibiotics. Transactions of the British Mycological Society, 57: 41-48.
Doley, K. & Jite, P.K. 2012. In-Vitro Efficacy of Trichoderma viride against Sclerotium rolfsii and Macrophomina phaseolina. Notulae Scientia Biologicae, 4(4): 39-44.
Elad, Y. & Chet, I. 1983. Improved selective media for isolation of Trichoderma spp. or Fusarium spp. Phytoparasitica, 11: 55-58.
Elad, Y., Zvieli, y. & Chet, I. 1986. Biological control of Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid by Trichoderma harzianum. Crop Protection, 5(4): 288-292.
Gajera, H.P., Bambharolia, R.P., Patel, S.V., Khatrani, T.J. & Goalkiya, B.A. 2012. Antagonism of Trichoderma spp. against Macrophomina phaseolina: Evaluation of coiling and cell wall degrading enzymatic activities. Journal of Plant Pathology and Microbiology, 3: 149.
Gams, W. & Bissett, J. 1998. Morphology and identification of Trichoderma. pp. 3-34, In: Kubicek, C.P. & Harman, G.E. (eds.), Trichoderma and Gliocladium. Vol. 1. Basic Biology, Taxonomy and Genetics. Taylor and Francis Ltd., London.
Gupta, G.K., Sharma, S.K. & Ramteke, R. 2012. Biology, epidemiology and management of the pathogenic fungus Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid with special reference to charcoal rot of soybean (Glycine max (L.) Merrill). Journal of Phytopathology, 160(4): 167-180.
Harighi, M.J., Zamani, M.R. & Motallebi, M. 2007. Evaluation of antifungal activity of purified chitinase 42 from Trichoderma atroviride PTCC5220. Biotechnology, 6(1): 28-33.
Howell, C.R. 2003. Mechanisms employed by Trichoderma species in the biological control of plant diseases: the history and evolution of current concepts. Plant Disease, 87: 4-10.
Khaledi, N. & Taheri, P. 2016. Biocontrol mechanisms of Trichoderma harzianum against soybean charcoal rot caused by Macrophomina phaseolina. Journal of Plant Protection Research, 56(1): 21-31.
Khodaei, A., Arzanlou, M. & Babai Ahari, A. 2012. Inhibitory effects of three Trichoderma species against three species of Fusarium in laboratory conditions. Journal of Agricultural Science and Sustainable production, 22(4.1): 105-115. (In Persian with English summary).
Kia, S. & Rahnama, K. 2016. Study on the efficiency of Trichoderma isolates in controlling charcoal rot disease of soybean caused by Macrophomina phaseolina under greenhouse conditions. Biocontrol in Plant Protection, 4(1): 1-10. (In Persian with English summary).
Kumar, P., Gaur, V.K., & Rani, R. 2015. Evaluation of antagonists against Macrophomina phaseolina causing root rot of groundnut. African Journal of Microbiology Research, 9(3): 155-160.
McCain, A.H., & Smith, R.S. 1972. Quantitative assay of Macrophomina phaseoli from soil. Phytopathology, 62: 1098.
Mengistu, A., Smith. J.R., Ray, J.D., & Bellaloui, N. 2011. Seasonal progress of charcoal rot and its impact on soybean productivity. Plant Disease, 95: 1159-1166.
Mihail, J.D. 1989. Macrophomina phaseolina: Spatio-temporal dynamics of inoculum and of disease in a highly susceptible crop. Phytopathology, 79: 848-855.
Parakhia, A.M., & Vaishnav, M.U. 1986. Biocontrol of Rhizoctonia bataticolana. Indian Phytopathology, 39: 439-440.
Rashmi, S., Maurya, S. & Upadhyay, R.S. 2012. Antifungal potential of Trichoderma species against Macrophomina phaseolina. Journal of Agricultural Technology, 8(6): 1925-1933.
Rayatpanah, S. & Alavi, S.V. 2006. Study on soybean charcoal rot disease in Mazandaran. Journal of Agricultural Science and Natural Resources, 13: 107-114. (In Persian with English summary).
Seyed Asli, N., Zamani, M.R., Motallebi, M. & Harighi, M.J. 2004. Study of chitinolytic enzyme production in Trichoderma isolates. Iranian Journal of Biology, 17(3): 227-246. (In Persian with English summary).
Shahid, S. & Khan, M.R. 2016. Biological control of root-rot on Mungbean plants incited by Macrophomina phaseolina through microbial antagonists. Plant Pathology Journal, 15: 27-39.
Smith, G.S. & Carvil, O.N. 1997. Field screening of commercial and experimental soybean cultivars for their reaction to Macrophomina phaseolina. Plant Disease, 81: 363-368.
Smith, G.S. & Wyllie, T. 1999. Charcoal rot. pp. 29-31. In: Hartman, G.L., Sinclair, J.B. & Rupe, J.C. (eds.), Compendium of Soybean Diseases. American Phytopathological Society, St. Paul, Minnesota, USA.
Taliei, T., Safaei, N. & Aghajani, M.A. 2012. Survival of Macrophomina phaseolina and associated mycobiota on soybean residuals and the effect of Trichoderma harzianum on their population dynamics. Journal of Applied Researches in Plant Protection, 1: 1-13. (In Persian with English summary).
Vasebi, Y., Alizadeh, A. & Safaie, N. 2012. Biological control of soybean charcoal rot disease caused by Macrophomina phaseolina using Trichoderma harzianum. Journal of Sustainable Agriculture and Production Science, 22(1): 41-54. (In Persian with English summary).
Wrather, J.A. & Kendig, S.R. 1998. Tillage effects on Macrophomina phaseolina population density and soybean yield. Plant Disease, 82: 247-250.